بک فایر چیست و چگونه شکل می گیرد؟

پاسخ برای هر دو پرسش مثبت است. به عبارتی دیگر هوا هم می‌تواند نسبت به سوخت زیاد باشد و هم می‌تواند مقدار آن نسبت به سوخت کمتر باشد و هر دو اینها تحت شرایطی که در ادامه بیشتر به آن ها خواهیم پرداخت، ایجاد بک فایر می کنند. دقت داشته باشید که این پدیده می‌تواند به جای اینکه در مسیر خروج دود و اگزوز رخ دهد در مسیر ورود هوا و سوخت نیز اتفاق بیافتد که معمولا این شکل بک‌فایر که درون کاربراتور و یا فیلتر هوا پیش می‌آید، ناشی از تایم نبودن زمان جرقه‌زنی است که باعث خواهد شد در لحظه‌ای که سوخت در حال ورود به سیلندر است و سوپاپ هوا هنوز بسته نشده، جرقه‌زده شده و سوخت درون سیلندر به همراه سوختی که در حال ورود به سیلندر‌هاست، منفجر شود.

دلایل جانبی که منجر به دلیل اصلی می شوند:

در موتور یک خودرو پنج علت عمده می‌تواند منجر به ایجاد یک بک فایر شود (در ادامه می خوانید). دقت کنید که همه آنها به طریقی ناشی از وجود مقداری هیدروکربن نسوخته درون سیلندرها و خروج نهایی آنها به سمت دهانه اگزوز است که پیش از این نیز به آن پرداخته ایم. به عنوان مثال در نظر بگیرید که اگر جرقه شمع ضعیف باشد و سوخت نتواند به آن حدی که نیاز دارد مشتعل شود و یا در میزان نسبت سوخت و هوا تغییر ایجاد شود بک فایر اتفاق می افتد.

بهتر است اکنون که بقدر کافی از اصلاح نسبت سوخت هوا استفاده شد، مقدار عددی آن را نیز در همین جا مطرح کنیم: برای یک خودروی احتراق داخلی یا درون سوز، ۱۴ تا ۱۵ واحد هوا باید با یک واحد سوخت ترکیب شود. یعنی به ازای به عنوان مثال یک لیتر سوخت، ۱۵ لیتر هوا خواهیم داشت.یک پیشرانه با توجه به زمان بندی خود در این ترکیب سوخت هوا، در بهترین شرایط کاری خود قرار دارد. در نظر داشته باشید که خودرو می‌تواند از نسبت ۸ به ۱ تا نزدیک به ۱۹ به ۱نیز روشن بماند، اما همانطور که می توانید حدس بزنید، در این حالت کارکرد موتور خودرو، نادرست پیش خواهد رفت.

بسیاری از خودروهای سوپر اسپرت که به شکل استاندارد توسط کارخانه خودروسازی خودشان ساخته شدن نیز بک فایر دارند. (اما اینبار داستان به جای غم و اندوه، شور و هیجان دارد). بهتر است همینجا جمع بندی کنیم: بک فایر هم در خودرو سالم است هم فرسوده. هم در خودرو های تقویت شده است و هم خودروهای استاندارد (اما اشکال آن فرق می کند). حتی بدون دستکاری با یک خودروی کاملا ایرانی نیز می توان تولید بک فایر کرد اما بک فایر ای که نمی توان صدای آن را شنید و نمی‌توان شعله های آن را دید!

سوال اینجاست که این دیگر چه آتش عقبه ای است که نه صدا دارد و نه شعله؟! مهم این است که این پدیده به شکل علمی بسیار راحت اتفاق می‌افتد اما خفیف. پدیدار کردن شعله های آن بسیار ساده است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. اما برای به سمع رساندن صدای آن، یک منبع اگزوز اسپرت کافی است.

فعلا شعله های آتش را بی خیال شوید و به صدای آن اکتفا کنید تا فرایند تسهیل شود. به زودی به آتش هم خواهیم رسید. (برای پدیدار کردن شعله ها، با توجه به طراحی خودروهای داخل، نصب کیت مخصوص و یا دستکاری ECU و کوئل که توصیه نمی کنیم الزامی است).

در اینجا هدف آن است که پدیده ی بک فایر را کاملا ملموس درک کنید. برای شروع خودرویی را بیابید که به یک منبع اگزوز بزرگ و سنگین همچون برندهای HKS و REMUS و نظیر آن که قیمت آنچنانی هم ندارند، مجهز باشد.

پیدا کردن زمان بک فایر کار بسیار ساده‌ای است. (با آزمون و خطا ساده تر! در ضمن می توانید به دانش خود از فیلم ها و گیم ها هم رجوع کنید): به زودی متوجه خواهید شد که در زمان معکوس دادن و یا تعویض دنده که منجر به کاهش شتاب گیری می شود بک فایر اتفاق می‌افتد. هرچند باید تا اینجا خودتان دلیل را با توجه به مطالبی که پیش از این مطرح کردیم حدس بزنید اما باری دیگر بازگو می‌کنیم که در لحظه معکوس دادن و یا ول کردن سریع پدال گاز، در کسری از ثانیه، مقدار سوختی اضافه وارد سیلندر می شود که خودروتان تلاش دارد به دلیل تبعیت از دستورتان (ول کردن پدال گاز) آن سوخت را نسوزاند و از سیلندر خارج کند.

(بهتر است پیش از رها ساختن پدال، شتاب گرفته و دور موتور را بالاتر ببرید). در چنین شرایطی آن مقدار سوختی که در حال ورود به سیلندر بوده به یکباره به خارج از سیلندر یا همان اگزوز هدایت می شود. این همان سوخت اضافی است که کاملاً به آن برای ایجاد یک بک فایر نیاز داریم و بقیه ماجرا پیشتر شرح داده شد.

برخی خودرو‌های قدیمی دارای دلکو هستند که شکسته‌بودن درب آنها باعث ورود رطوبت به داخل درب دلکو و در نتیجه پرش قوس الکتریکی درون آن می‌شود. به این صورت که اگر قرار است در سیلندر شماره یک انفجار داشته باشیم، قوس الکتریکی از طریق رطوبت به پایه وایر سیلندر دیگر جهش پیدا می‌کند و در نتیجه هم سیلندر اصلی دچار احتراق ناقص خواهد شد و هم شمع سیلندری که در زمان مناسب انفجار قرار ندارد، جرقه خواهد زد. این حالت می‌تواند در نتیجه خرابی وایرها و یا ایراد در محل اتصال وایر به کویل در موتور‌هایی که کویل به طور مستقیم روی شمع‌ها قرار ندارد نیز دیده شود.

اکنون به طور مختصر به نحوه عملکرد کیت های بک فایر خواهیم پرداخت. ناگفته نماند که با توجه به آنچه که تا اینجا خوانده اید با اقداماتی غیر اصولی (!) و کمی دست به آچار بودن، بدون این کیت ها هم می توانید تولید بک فایر کنید. (که از توضیح آنها در این قسمت معذوریم) و غرض از این قسمت، تنها مطرح کردن نحوه کارکرد کیت های بک فایر است. تعدادی از این محصولات با فشردن دکمه ای، حدود چند ثانیه، دور موتور را پایین می آوردند و سوخت خام به سمت منبع اگزوز میرود. سپس به کمک شمعی تعبیه شده درون اگزوز سوخت خام را مشتعل می کنند و شعله ها به بیرون اگزوز زبانه می کشند.

باید بدانید که این نوع از بک فایر (اکنون که علت اصلی آن را می دانید) بسیار تصنعی است و هر چه این فرایند به جای سر و کله زدن با اگزوز و ادوات خروجی، به ECU و کوئل و تجهیزات اینچنینی نزدیک تر شود بک فایر طبیعی تر و به معنی واقعی کلمه یک “آتش عقبه” خواهد بود!